Sevimli şeylere tüfekle ateş etmek

Hemingway klasiklere ilişkin saygımı baki tutan yazarlardan biri. Özellikle Çanlar Kimin için Çalıyor kitabı büyük bir şaheserdir. Bana kalsa lise ve dengi okullarda El Sordo'nun öldürüldüğü bölümü Metallica - For Whom the Bell Tolls eşliğinde tekrar tekrar okuturum.

Av merakı da Hemingway'in belirleyici yanlarından. Öyle belirleyici ki adam av tüfeğiyle öldü mesela. Bununla beraber kendisinin av üzerine yazdığı kitapları bir türlü sevemedim. Son olarak Afrika'nın Yeşil Tepeleri isimli kısa ve kötü kitabını yarıda bırakmam şaşırtıcı olmasa gerek. Kovaladıkları gergedanların renginin neden kırmızı olduğu, karısının aslanı nasıl ustalıkla vurduğu, kurşunlarla karnı parçalanan bir sırtlanın şaşırıp nasıl dökülen bağırsaklarını yediği pek ilgimi çekmedi. Belki de okuduğum çeviri kötüdür bilemiyorum.

Bununla birlikte avlanmak üzerine biraz okuyup düşündüğüm bir konu. Evet, tahmin ettiğiniz üzere kitabı yarım bırakmam bu konuda üfürmemi engellemeyecek.

Davranışları ahlaki yönden tanımlarken kolayına kaçarak erdemli hissetme yaygın bir alışkanlık. Avlanmak da bu tip tutarsız ve iki yüzlü yaklaşımlardan nasibini alıyor. Başlarken kayda geçmesi için söyleyeyim, nesli tükenmekte olan hayvanların avlanması, av mevsimi dışında avlanıp yavru ve hamile hayvanların öldürülmesi, av adı altında hayvanlara işkence edilmesi ve hemen her türlü kural dışı avlanma tabi ki aşağılık ve yanlış eylemler. Bununla beraber sadece öldürülüp parçalanmak üzere, çoğu zaman kötü koşullarda kitleler halinde yetiştirilen hayvanları afiyetle yemek (misal big mac menu yemek) sorun olmazken, avlanıp avını yemek vahşice ve barbarca oluveriyor. Ayrıca, hayvanlara işkence edilerek üretilen bir çok kozmetik ürünün "ay avlanmak iğreennç" demeçleri veren kızlarımızın ağızlarını yüzlerini süslemesini ve içinde bulunduğumuz endüstriyel yaşamın/tüketimin ortadan kaldırdığı hayvan türlerini de bir köşeye not edelim.

Şiddet sistemli hale gelip kişiselleştirmemiz zorlaştıkça normalleşiyor. Avlanmak en azından et yemek için yapmamız gerekenin, yani öldürmenin, ne olduğunu unutturmaz insana. Öyle kolay yabancılaşamazsın.

Hayvanlar arasında sevimliliklerine ve insana yakınlıklarına göre ayrım yapılması da başka bir mesele. Genel kanıya göre sevimli hayvanları öldürmek (misal fok, tavşan) daha affedilmez bir suçken daha sevimsiz ve uzak hayvanlar pek problem olmuyor. Yanılıyorsam düzeltin ama şu ana kadar birkaç aktivist dışında pek kimsenin "zavallı timsahları kurtarın, çanta yapılmasınlar :(((" gibi linkleri Facebook'da paylaştıklarını görmedim. Ayrıca oltayla balık avlamaya giden kişilere de birazdan bir sürü hayvanı öldürecek muamelesi yapılmıyor sanki.

Antrparantez belirtmek gerekirse yaygın hayvan severlik anlayışıyla da bir miktar problemim var. Üstten bakan/kibirli bir tavır gibi geliyor bana. Bir sürü kişi bu hayvan severliği vos vos sevenler kulübü gibi bir yaklaşıma oturtmuş durumda. Şahsen insanlara veya hayvanlara (gerçi insanlar da primat olduğuna göre genel olarak hayvanlara diyebilirim) olumlu yaklaşsam da hepsini sevmeyebilirim. Ayrı ayrı, bireysel olarak anlam teşkil ediyorlar benim için. Misal uzun zamandır görüşemediğim bir arkadaşımın kedisini (beraber yaşadığı kedi daha doğru bir kullanım olabilir) belki arkadaşımdan fazla özlerken, her tanıştığım hayvandan çok hoşlanmayabiliyorum.

Konumuza dönüp bağlarsak, kendi adıma insan olmanın ayrıcalıklarına sahip olmasam (aka. hayvan olsam), toplu kesimhanelerde veya hayvanat bahçesi isimli ifşa hapishanelerinde yaşamak yerine vahşi doğada takılıp ok, mızrak veya kurşunla avlanarak öldürülmeyi tercih ederdim. Kolay bir av olacağımı taahhüt etmiyorum ama onu da belirteyim.